Stilleven met Alzheimer

Ik werd even stil toen ik vandaag in de krant las over een merkwaardige tentoonstelling die momenteel in de Academy of Medicine in Manhattan loopt. Ene professor Patricia Utermoheln presenteert er een reeks zelfportretten van haar echtgenoot William. Die begon hij te schilderen in 1966 toen hij te horen kreeg dat hij de ziekte van Alzheimer had. De reeks portretten laten zien hoe een mens langzaam aftakelt. Hoe zieker hij werd, hoe minder perspectief er in zijn werk zat. Zijn laatste poging tot zelfportret dateert van 2000. Nu verblijft hij in een tehuis voor dementerenden in Londen.

Dit nieuwsbericht én vooral de reeks foto's deed mij meteen denken aan een eigen tekst, méér dan een jaar geleden geplaatst op deze blog. Later ook gepubliceerd in een paar tijdschriften.

Voor wie het nog niet zou gelezen hebben, hier het verhaal van een ex-brandweerman, nu vertoevend op kamer 307 van een rust-en verzorgingstehuis.

Hij is vandaag 72 jaar geworden.
In zijn kamer hangen de muren vol met kaders.
Beelden van branden.
Foto's van brandweerwagens
Foto's van een stoere bink,
trots als een pauw wanneer Koning Boudewijn hem een medaille opspelt.

Hij zit in zijn stoel.
Starend in de verte.
Zijn armen zijn armpjes geworden.
Zijn beentjes kunnen niets meer dragen.
Onafgebroken gaat zijn hoofd van links naar rechts.

Zijn vrouw komt al 12 jaar lang
elke dag hem een kus op het voorhoofd geven.
Ze vertelt van vroeger
en nooit van morgen.

Elke avond brengt ze lepel per lepel het eten naar zijn mond.
Na elke hap veegt ze voorzichtig zijn mond af.

Hij staart in de verte,
hij ziet sinaasappelen aan het plafond.
hij ruikt het verse stro waarop hij elke avond slaapt,
hij hoort de bazige stem van zijn moeder
en voelt de hitte van de uitslaande brand.

Hij wil vluchten en alle deuren sluiten.
Hij wil roepen.
Zijn ogen gaan angstig van links naar rechts..
Zijn vrouw neemt zijn handen in haar handen.
Ze wrijft heel zachtjes en fluistert dan: "Niet bang zijn".